Kunst in de buurt

In ons stadsdorp staan officieel drie kunstwerken. Dat zijn:

• Door Wind Bewogen Beweging aan de Westerdoksdijk, ter hoogte van het Stenen hoofd
• Zonder titel, een constructie ook aan de Westerdoksdijk, bij het begin van IJdok
• Een fotokijker op het Westerdoksplein

De informatie hieronder is ontleend aan de website van de gemeente: amsterdam.kunstwacht.nl/kunstwerken

Door Wind Bewogen Beweging

Wicher Meursing (Amersfoort, 1928 – Amsterdam, 2015).

De locatie voor dit werk is bewust gekozen. Op vrijdag 28 oktober 2015 werd het beeld in werking gesteld door Jeanine van Pinxteren, bestuurder van Stadsdeel Centrum, vlak bij de plaats waar de voorouders van Wicher op scheepswerf de Nachtegaal grote zeilschepen bouwden. De kunstenaar maakte het niet mee; hij overleed in mei van dat jaar, op het Prinseneiland. Op zijn website is meer informatie te vinden.

Zonder titel

Guido Geelen (Thorn, 1961-)

Het werk meet 12 x 2,60 x 2,44 meter. Het onderste gedeelte is de sokkel, het bovenste heeft de afmetingen van een zeecontainer, beide 6 meter hoog. Het verwijst naar de Amsterdamse bedrijvigheid, in het verleden en ook nog vandaag de dag. De locatie hier aan het IJ is bewust gekozen met mooie zichtlijnen, vanaf zowel de Westerdoksdijk als ook de Leliëndaalstraat en het IJdok. Het beeld van brons en staal en de gebruikte bronslegering is bij uitstek geschikt voor een maritieme omgeving.

Een fotokijker

Robin van ’t Haar (Dalfsen,1974 – Amsterdam,2019)

De twee kijkers stonden oorspronkelijk elders in de stad. De kunstenaar beeldde in zijn werk veelal mensen af in hun stedelijke omgeving. De kijkers leveren een desoriënterende indruk op van de omgeving men staat in de omgeving waarvan men op hetzelfde moment foto’s bekijkt, maar dan net van een ander gezichtspunt. Zie voor meer informatie op wikiwand.

Dit is het aanbod voor wat binnen de strikte begrenzing van het stadsdorp. De meeste bewoners zullen echter ook enkele kunstwerken in de omgeving kennen. Dit zijn er een paar.

Filmset aan het IJ

Ineke Hilhorst en Chris Hutter

Te vinden onder het spoorviaduct bij de Korte Prinsengracht. ‘Filmset aan het IJ’ is ontwikkeld door Chris Hutter en Ineke Hilhorst. Zij willen met dit concept de tunnel verfraaien met tijdelijke kunstinstallaties. De set is dus klaar en kan ingevuld worden (zie voorbeelden). Kunstenaars, performers en amateurs kunnen een projectvoorstel indienen. Kijk op https://amsterdam.kunstwacht.nl/kunstwerken/bekijk/15627-filmset-aan-het-ij

Mono no aware II

Mick La Rock (Groningen, 1970)

Mono No Aware is een Japanse term voor het besef dat alles vergankelijk is en tegelijk schoonheid in zich draagt. Het is ook een verwijzing naar straatkunst: een kunstvorm die bij uitstek vergankelijk is. En dat is hier zeker relevant want op termijn wordt de autobrug waarschijnlijk gesloopt. De kunstenaar raakte geïnspireerd door de reflectie van de zon op het grachtenwater en spiegelde het spel van licht op de brugpilaren en kadewand in het kunstwerk.

Dan zijn er nog twee kunstwerken op het Bickerseiland, aan het Westerdok, beide op de Hollandse Tuin.

Omgevallen boom

Pieter Engels (Rosmalen, 1938 – Amsterdam, 2019) en Shlomo Koren (Keulen, 1932 – Amsterdam, 2013)

Het kunstwerk van zwart graniet stelt een uitgezaagde halve boom voor, schuin omhoog geplaatst. In het uitgezaagde gedeelte bevindt zich een watervlies met afvoer in de gracht (watertoevoer via gemeentelijke waterleiding). De onderzijde van de plaat is ruw, de bovenzijde is gepolijst.

Walk on water

Carla Boogaards (Voorburg, 1947)

“Er was eens een man / zijn hart beklemd door twee handen van droefheid / Hij keek uit over het dok volgestouwd met schepen / zoals zijn hart een haven vol treurnis was”. Dit fragment uit een gedicht van schrijfster, journalist, docent en buurtgenoot Carla Bogaards is sinds 2006 op de halfronde kademuur aan de Hollandse Tuin te bewonderen. Het hele gedicht heet Walk on water.

De Reus van Bickerseiland

Op woensdag 29 juni 2011 om 16.00 uur is het standbeeld ‘De Reus van Bickerseiland’ onthuld door burgemeester Eberhard van der Laan. Hiermee ging een jarenlange wens van buurtbewoners in vervulling.

De geschiedenis van De Reus gaat bijna vierhonderd jaar terug. Vanaf 1647 toen het manshoge houten beeld op het huis van koopman, reder en burgemeester Jan Bicker werd geplaatst tot de jarenlange zoektocht van enkele buurtbewoners die het beeld graag weer een plek op het eiland wilden gevenDe Reus staat symbool voor de scheepvaartgeschiedenis van het eiland. Maar ook voor haar arbeidersverleden en de hechtheid van de eilanders onderling.

Meer info:

https://kunstbijdekey.nl/nieuws/de-reus-van-bickerseiland-onthuld/

https://onsamsterdam.nl/artikelen/wat-was-dit-eerst-grote-bickerstraat-2-4

Tekst: april 2025